ICIC23 – een terugblik en reflectie op drie inspirerende dagen

We leven in een wereld die verandert, en zo ook de zorg: we maken een doorstart naar geïntegreerde zorg. Wereldwijd focussen onderzoekers, bevoegde overheden en veel zorgprofessionals op dit model om de ‘quintuple aim’ te realiseren en ook om het hoofd te bieden aan de ‘tsunami’ die op ons afkomt: de verouderende babyboomgeneratie. In België weten we dat tegen 2040 de 65-plussers met 25% zijn toegenomen en de beroepsactieve populatie slechts met 3%. Er staan ons de komende decennia nog grote uitdagingen te wachten, in België en wereldwijd.

Bouwen aan dezelfde weg

Tijdens ICIC23 maakten we deel uit van de ‘early adaptors’: beleidsvoerder, professionals, onderzoekers, burgers die achter dit model staan. Dat was zeer  stimulerend en inspirerend. Het was ook een geruststelling om vast te stellen dat er wereldwijd nog een groep not-early adaptors moet worden geïnformeerd en gemotiveerd over dit model; dat wereldwijd dezelfde vragen naar boven komen: hoe vertalen we de theorie naar de praktijk? Bemoedigend en motiverend om vast te stellen dat wereldwijd groepen via verschillende invalshoeken dit trachten te realiseren, een groot deel met succes.

Het is geruststellend om vast te stellen dat wereldwijd dezelfde drempels moeten worden weggewerkt. We weten wel dat alles maatwerk is, aangepast aan de lokale context, maar toch zijn er gemeenschappelijke uitdagingen. Vooreerst is het onontbeerlijk om (veel) tijd te gunnen aan het opbouwen van een vertrouwensrelatie tussen alle stakeholders, vormingen te geven aan professionals én burgers rond het model geïntegreerde zorg, tijd nemen om hen deel te maken van dit proces … het vraagt tijd, maar het loont: ‘if you want to go fast, go alone; if you want to go far, go together’.

En ten slotte, wereldwijd is iedereen ervan overtuigd dat er een verandering van het systeem nodig is, maar is het moeilijk om iedereen ertoe aan te zetten ook zelf te veranderen.

Brussel bewandelt verder het pad van integrale zorg

Tijdens deze conferentie besefte ik dat Huis voor Gezondheid al van bij haar start de juiste weg bewandelt: we ontwikkel(d)en meerdere tools die nog steeds relevant blijken te zijn om samenwerking te faciliteren (ook al kunnen sommigen daarvan een update gebruiken); we zetten in op multi- en later interdisciplinair samenwerken, we focussen op communicatie en gegevensdeling tussen leden van het zorgteam, liefst elektronisch (eHealth), …

Met trots zag ik dat er vanuit het Huis 3 posters werden getoond en dat er 1 presentatie werd gegeven: mooi werk van het team!

• Tools to start a multidisciplinary collaboration
• Neighbourhood care meetings
• Implementing integrated care in Brussels through a pop-up vaccination

Meer dan ooit ben ik ervan overtuigd dat we de ingeslagen weg met onze organisatie, binnen Brussel verder moeten bewandelen. De veelheid aan methodieken, frameworks, tools, good practices die we leerden kennen nemen we mee!

Wat nemen we mee?

Van de vele projecten, methodieken, tools, tips en take-home messages, wil ik deze graag doorgeven (een aantal ervan zijn voor onze werking alvast herkenbaar):

• Geïntegreerde zorg is geïntegreerde zorg over alle beleidsdomeinen heen (niet enkel welzijn en zorg)
• Aangaande de drempels tussen gezondheidszorg en welzijn, tussen professional en burger, tussen eerstelijns en tweedelijnszorg: werk samen
• Denk populatiemanagement, maar werk en ageer lokaal
• Betrek de burger van bij de start en maak hem of haar mede-eigenaar van dit model
• Een sleutel tot succes is het gemeenschappelijke doel tussen alle stakeholders (what’s in it for me): zoek dat gemeenschappelijk doel tussen de stakeholders en vertrek daarvan om tot geïntegreerde zorg te komen
• Doelgerichte zorg is een facilitator van geïntegreerde zorg
• Ga naar je doelgroep (werk outreachend)
• Neem voldoende tijd voor het bouwen aan het nodige vertrouwen
• Het is maatwerk, afgestemd op de lokale context én op de verschillende actoren. Dat geldt ook voor communicatie: pas je taal, je stijl, je methode, de gekozen kanalen aan in functie van je doelgroep (ook wanneer je je tot professionals richt)
• Werk met ambassadeurs en sleutelfiguren

Obstakels om rekening mee te houden

Na 3 inspirerende dagen, blijven er toch nog 2 gedachten door mijn hoofd spoken:

1. Wanneer we buurtgericht samenwerken en weten dat het voldoende tijd vraagt om aan vertrouwensrelaties te werken binnen de buurt, dan stel ik me de vraag hoe we dit kunnen realiseren bij een steeds veranderende bevolking. Zowel professionals als burgers verhuizen frequent … hoe we buurtgericht, datagestuurd en op maat van de buurtbewoners (en aanwezige professionals) kunnen werken in een buurt waar zowel professionals als bewoners wisselen is voor mij vandaag een onbeantwoorde vraag.
2. Overheden maken de keuze naar geïntegreerde zorg en realiseren dit door bottom-up, participatief met de stakeholders te realiseren. Dat is op zich een zeer goede benadering. Maar er is een keerpunt: deze verandering vraagt een aangepaste regelgeving en een aangepaste financiering. Suggesties over ‘hoe’ kunnen bottom-up geleverd worden, maar de uiteindelijk aanpassing moet top-down beslist worden/ doorgevoerd worden.

Annick Dermine, directeur Huis voor Gezondheid